นั้น รู้ตามความเป็นจริงว่า นี้ทุกข์ ฯลฯ นี้ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา บุคคล
อย่างนี้ชื่อว่า เป็นคนเต็มปิด หม้อเต็มปิดนั้น แม้ฉันใด บุคคลนี้ก็มีอุปไมย
ฉันนั้น.
บุคคลเปรียบด้วยหม้อ 4 จำพวกเหล่านี้ มีปรากฏอยู่ในโลก.

อรรถกถาบุคคลผู้เปรียบด้วยหม้อ 4 ชนิด

บทว่า "กุมฺโภ" แปลว่า หม้อ.
บทว่า "ตุจฺโฉ" ได้แก่ ภายในว่าง.
บทว่า "ปีหิโต" ได้แก่ หม้อที่เขาปิดปากตั้งไว้.
บทว่า "ปูโร" ได้แก่ ภายในเต็ม.
บทว่า "วิวโฏ" ได้แก่ หม้อที่เขาเปิดปากตั้งไว้. ก็ในบรรดาบุคคล
ที่ท่านอุปมาแล้วในที่นี้ บัณฑิตพึงทราบว่า ชื่อว่า เป็นบุคคลผู้เปล่า เพราะ
เว้นจากสาระ คือคุณความดีอันมีในภายใน และชื่อว่า เป็นผู้ปิด เพราะความ
เป็นผู้งามในภายนอก. แม้ในบทที่เหลือก็มีนัยนี้เหมือนกัน.

บรรดาบุคคลเหล่านั้น บุคคลเปรียบด้วยห้วงน้ำ 4 ชนิด
เป็นไฉน ?
[119] ห้วงน้ำ 4 ชนิด
ห้วงน้ำตื้น เงาลึก 1
ห้วงน้ำลึก เงาตื้น 1
ห้วงน้ำตื้น เงาตื้น 1
ห้วงน้ำลึก เงาลึก 1